Vreemden in de duinen

Duinbrand van Robert Haasnoot speelt in de jaren zeventig, maar is een vertelling met een actuele spits. Een verhaal over vreemdelingschap, en oprechte belangstelling als brug naar de ander. 

Vreemdelingen in de duinen! Zeewijk is in last. Nu moeten ze op hun spullen gaan letten. De inzet van de nieuwe roman van Robert Haasnoot, Duinbrand, brengt je in de sfeer van het actuele migratiedebat en identiteitspolitiek. Maar, Haasnoot vertelt het verhaal van zigeuners die begin jaren zeventig in de duinen bij Katwijk (Zeewijk genoemd) hun woonwagens parkeerden, tegen de zin van de plaatselijke bevolking. 

De zwarte schuur van de schuld

De verschijning van een nieuwe roman van Oek de Jong is altijd een gebeurtenis. De Jong neemt de tijd om zijn boeken te schrijven en te herschrijven. In zijn inmiddels veertigjarige schrijversloopbaan verschenen tot nu toe vijf romans.

Op Zwarte schuur moesten we na zijn magnum opus Pier en oceaan zeven jaar wachten. En ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat hij die tijd ook nodig had om het boek te componeren en fijn te slijpen. De Jong staat bekend als een minutieus herschrijver, die meerdere keren met een lege bladzijde begint om een nog betere versie te schrijven. 

Europa in de uitverkoop?

Dit jaar gingen we om praktische redenen twee keer op vakantie. Na een korte vakantie op Ameland brachten we een week door op onze tuinbank, als het tenminste niet regende. Daar las ik Grand Hotel Europa, de kloeke en bejubelde Europaroman van Ilja Leonard Pfeijffer. De volgorde was onhandig, de volgende week zouden we ons weer in het toerisme storten. Maar hoe doe je dat als je net een 500-pagina’s lang verhaal hebt gelezen waarin de toerist op de hak wordt genomen? Je durft nauwelijks meer op je slippers en in je kaki-korte-broek-met-zijzakken de straat op. Pfeijffers satire kwam in ieder geval flink binnen. 

Noord-Ierland worstelt in Brexittijden met haar demonen

‘Zeg niets’ is de treffende titel van Patrick Radden Keefes boek over de IRA, een onthutsend en meeslepend verhaal, door de Brexitverwikkelingen actueler dan ooit. 

Vandaag zal duidelijk worden welke Conservative de regering van het Verenigd Koninkrijk mag gaan leiden in het uittreden uit de EU, Johnson of Hunt. Vooral in Noord-Ierland zal menigeen zijn hart vasthouden. Sinds het Goedevrijdagakkoord van 1998, is de grens tussen Ierland en Noord-Ierland een relatief open grens geworden. Gewelddadigheden tussen loyalisten en republikeinen zijn sindsdien tot een enkel incident teruggebracht. Maar de animositeit tussen groeperingen in Belfast en Derry/Londonderry is er nog altijd, veel muren tussen protestantse en katholieke wijken in Belfast staan nog fier overeind. Er is weinig voor nodig om de vlam opnieuw in de pan te laten slaan. Door de dreigende Brexit, waarbij de Noord-Ierse grens de grote bottleneck is, is dit bepaald niet denkbeeldig meer.  

Aanklacht tegen de meelopers

Géraldine Schwarz schreef met De geheugenlozen een waarschuwend boek. Ze is bezorgd om het opkomend populisme en schuwt de vergelijking met de jaren dertig niet. Tegelijk is het een meeslepend verhaal, en het aan het vertaling toegevoegde Nederlandse hoofdstuk is onthullend.

Als er één ding de afgelopen maanden duidelijk is geworden in de Nederlandse samenleving, dan is het wel dat bruin gedachtengoed maar moeilijk uit te bannen blijkt. Komend jaar vieren we dat we driekwart eeuw geleden bevrijd zijn van de tirannie van de nazi’s. Wie een vergelijking maakt tussen de ontwikkeling van het populisme nu en de jaren dertig van de vorige eeuw krijgt al snel de wind van voren. Onderzoeksjournalist en documentairemaakster Géraldine Schwarz trekt zich daar in haar boek De geheugenlozen niets van aan. Uit bezorgdheid over het opkomend populisme vertelt ze in haar debuut haar familieverhaal en plaatst dit in een brede context. Opdat het niet vergeten zal worden.  

Een eigenzinnig debuut

Marieke Lucas Rijneveld is een literair talent. Ze is nog jong (26), eigenzinnig, speelt een overtuigend spel met haar genderneutraliteit door pakken te dragen en Lucas aan haar naam toe te voegen. En ze kreeg veel erkenning voor haar dichtwerk, ze won o.a. de C. Buddingh-prijs. De opname van haar optreden op de Nacht van Poëzie op Youtube geeft een intrigerend beeld. Van zo’n talent wil je de debuutroman graag lezen. Inmiddels is De avond is ongemak als een komeet de bestsellerlijsten in geschoten, vooral na de uitverkiezing tot Boek van de Maand bij DWDD.

Temmers van de waterwolf

 

Toen Koning Willem-Alexander nog kroonprins was en op tv aankondigde dat hij zich zou gaan specialiseren in watermanagement, deden we daar wat lacherig over. Prins Claus had het hem geadviseerd, zei hij. Dat had de prins-gemaal goed gezien. Misschien hadden we wat moeite om het woord ‘management’ te vertalen naar het gewone ‘beheer’. Hadden we dat gedaan, dan zouden we de jonge prins in gedachten in de weer hebben gezien bij sluizen, dijken, gemalen, polders en alles waar ons kleine land groot in is geworden. Wat is de Nederlander, vragen we ons tegenwoordig vaak af. Nou, Temmers van de waterwolf. We hebben ons land, te beginnen in de Middeleeuwen, met eigen handen onttrokken aan de zee.

Een schaamteloze roman

‘Waarvoor je terugdeinst, daarover moet je schrijven.’ Dat advies van schrijver Stevo Akkerman volgde Marieke van Meijeren op. Een jaar later ligt haar tweede roman in de winkel: Een hemel zonder schroeven. Het is een schaamteloos boek geworden.

‘Knielen’ mist kracht suggestie

Nadat Paul Verhoeven zijn poging om de bestseller van Jan Siebelink te verfilmen staakte, heeft Ben Sombogaart zich nu aan de klus gewaagd. Dat getuigt van lef. Knielen op een bed violen draait om het innerlijk leven van de bevindelijk-gereformeerde vader van Siebelink, die onder invloed komt van de thuislezers rond ds. Paauwe. Is dat overtuigend op het doek te krijgen? Sombogaart verfilmde eerder De Tweeling van Tessa de Loo en tekent ook voor de kaskrakers Bride Flight en De Storm. Filmen kan hij dus wel.

Boeiende Matthäus-film Erbarme Dich mist de kern

Verhalen bij de Matthäus Passion. Dat is de insteek en ondertitel van de gedramatiseerde documentaire Erbarme Dich, die deze maand in de filmhuizen draait. Een labyrintische reis, noemen de makers het zelf. In een film die boeit en veel tegenstrijdigs oproept.